وضعیت موسیقی رپ زیرزمینی در ایران

پیش از اینکه موسیقی رپ زیرزمینی به کشورمان وارد شود فرهنگ مبتذل آن، یعنی « هیپ هاپ» از طریق ماهواره و اینترنت و همچنین رفت و آمد ایرانیان به کشورهای غربی به کشورمان وارد شد و تیپ ظاهری برخی از جوانان را تغییر داد به طوری که بعضی از مردان جوانان به تقلید از رپرهای غربی موهای خود را به شکل عجیبی آرایش می‌کردند و با آرایش زنانه، گوشواره به گوش می‌انداختند و یا شلوار جین بسیار گشاد می‌پوشیدند و در عین حال به شکل عجیبی راه می‌رفتند، اما با روی کار آمدن دولت اصلاحات در سال 1376 و آزادی هایی که این دولت در زمینه موسیقی پاپ به وجود آورد آشفته‌بازاری در فضای موسیقی کشور به وجود آمد که زمینه‌ساز ورود سبک رپ به کشورمان شد، به طوری که در اواخر دهه 70 شمسی « رپ زیرزمینی » در کشورمان شکل گرفت و اولین آلبوم رپ فارسی با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت اصطلاحات با نام « اسکناس » با خوانندگی « شاهکار بینش‌پژوه » در سبک رپ فان (سرگرمی) منتشر شد. البته این آلبوم با شکست تجاری مواجه شد و استقبالی از آن نشد. با این حال بها دادن به رپ زیرزمینی مختص دولت اصلاحات نشد و با نهایت تاسف باید گفت که در سایه غفلت مسئولان وقت رسانه ملي «دو سال قبل از انتشار آلبوم اسكناس، براي اولين بار در برنامه تلويزيوني (اكسيژن) قطعه اي از موسيقي رپ با اجراي شهاب حسيني، مجري برنامه مذكور خوانده شد.»

(گفتني است كه پخش موسيقي رپ در رسانه ملي مختص به برنامه اكسيژن نشد و بعد ها در تيتراژ چند مجموعه تلويزيوني ديگر از جمله «متهم گريخت» «ترش و شيرين» و «خانه به دوش» از موسيقي رپ استفاده شد) با مرور زمان موسيقي رپ زير زميني با حمايت دست هايي در داخل و خارج از كشور گسترش پيدا كرد به حدي كه آهنگ ها رپرها از سايت ها اينترنتي فراتر رفته و سر از شبكه هاي ماهواره در آورد. بعد از مدتي كوتاه هم خواننده هاي آن به كشورهاي مختلف غربي دعوت شدند و شبكه هاي ماهواره اي از كنسرت هايشان پوشش رسانه اي قوي را به عمل آوردند.«در حال حاضر،نزديك به 50 هزار نفر در عرصه موسيقي زير زميني-خواننده، شاعر، آهنگساز، دكوراتور، تهيه كننده، تصوير بردار و ... فعاليت دارند كه اگر توزيع كنندگان و فروشندگان و فعالان اينترنتي را هم به اين تعداد اضافه كنيم رقمي ميليوني خواهد شد.» يكي از خوانندگان مطرح رپ فارسي درباره تعداد خيلي زياد خوانندگان رپ مي گويد:«تعداد خواننده ها ي رپ از شنوندگان بيشتر است.» با اين اوصاف، براي آشنايي بيشتر با وضعيت اين جريان در داخل كشور، در اينجا به ذكر دلايل گرايش جوانان به رپ زيرزميني پرداخته مي شود.

دلايل گرايش جوانان به رپ زيرزميني عدم نياز به صداي خوش

در حالي كه يك خواننده سنتي علاوه بر داشتن صداي زيبا مجبور است سال هاي زيادي را صرف يادگيري دستگاه ها و گوشه هاي آوازي كند تا بتواند يك آلبوم موسيقي منتشر كند و از طرفي يك خواننده رپ پاپ نيز مجبور است حداقل، آموزش سلفژ را طي كند كه بتواند اصولي بخواند، ولي براي رپ خوانده احتياجي به يادگيري اصول خوانندگي و يا آموزش خاصي نيست و تنها چيزي كه يك خواننده رپ نياز دارد«قدرت تكلم» است كه اكثر مردم از اين نعمت برخوردار هستند.

هزينه پايين ساخت آهنگ

در حالي كه خوانندگان ديگر سبك هاي موسيقي، براي ساخت يكي آهنگ مجبورند وقت و زمان زيادي را صرف كنند، اما به علت اين كه موسيقي رپ از يك ريتم كوتاه تشكيل شده كه مداوم تكرار مي شود.(كه به آن بيت مي گويند) لذا با كمترين هزينه ساخته مي شود. البته بسياري از خواننده هاي رپ ايراني چون خيلي هنرمند هستند!! (بيت)هاي خوانندگان آمريكايي را سرقت مي كرده و به صورت رايگان از آن استفاده مي كنند.

عدم استفاده مسئولان

يكي از دل مشغولي هاي اكثر خواننده هاي داخل كشور سير طولاني كسب مجوز است؛ رپرها بدون صرف وقت براي گرفتن مجوز با پشت پا زدن به قانون آهنگ هاي خود را به صورت زير زميني ضبط كرده و بر روي اينترنت منتشر مي كنند همه اين ها در حالي است كه خيال شان از عدم برخورد مسئولان با آن ها راحت است چرا كه تا به حال برخورد جدي با رپر ها نشده است.

نتيجه

آن چه از بررسي محل هاي تجمع مانند مدرسه، دانشگاه، پارك، مترو و ... به دست آمده نشان دهنده نفوذ «رپ» زيرزميني در ميان نوجوانان و جوانان بوده است. البته ضريب نفوذ اين سبك در چند سال اخير مخصوصا با فعال شدن سبك رپ فان(سرگرمي) در كشور بيشتر شده است كه اين نشان دهنده تلاش شبانه روزي دشمن براي منحرف كردن جوانان كشورمان است. يادمان باشد كه رهبر عزيزمان فرمود: «امروز اولويت اصلي كشور مقابله با جنگ نرم دشمن است». حال اگر بخواهيم در اين جنگ منفعل باشيم و به مبارزه با تهاجم دشمن از اين طريق نپردازيم بدون شك ضررهاي زيادي به فرهنگ اسلامي كشورمان وارد خواهد شد.

برگرفته از:

هفته نامه سياسي،فرهنگي و اجتماعي(انديشه)

دوشنبه 13 تير 1390.شماره 506